 
2012 De Standaard "Hang een
stripfiguur aan je muur. "
Het beeldverhaal als veilige belegging
vrijdag 20 januari 2012,
Loustal op voorkant bijlage de Standaard


http://www.standaard.be/artikel/detail.aspx?artikelid=5A3L4O31
Strips charmeren kunstwereld
HET BEELDVERHAAL ALS VEILIGE BELEGGING
vrijdag 20 januari 2012,
Toon Horsten
BRUSSEL - De verkoop van originele tekeningen van stripmakers en
illustratoren zit in de lift. Het veilinghuis Sotheby's waagt zich nog dit
jaar aan een eerste grote stripveiling.
De vooropening van Brafa leek gisteren wel een stripfestivalletje, met een
line-up waar de meeste festivals alleen maar van kunnen dromen. François
Avril, Frank Pé, André Juillard, Ever Meulen, Joost Swarte, François
Schuiten en Jacques de Loustal waren present. Zelfs Zep, de maker van de in
het Franstalige deel van de wereld zeer populaire reeks Titeuf, kwam over
uit Zwitserland.
Hun aanwezigheid was geen toeval. In tijden van teruglopende albumverkoop
opent zich een nieuwe markt voor de tekenaars: een markt die zich in de
eerste plaats buiten de reguliere stripwereld bevindt, maar zich richt tot
kopers van hedendaagse kunst.
‘Het gaat hier natuurlijk niet zomaar om het werk van iedereen die strips
maakt', zegt Eric Verhoest, die met Champaka op de Brusselse Zavel een
galerie opende die zich louter op het beeldverhaal richt. ‘Je moet een
zekere casting doen en bepalen wat het gezicht van je galerie is. We richten
ons in de eerste plaats op de new collectors, we presenteren de tekeningen
en schilderijen van de stripmakers als objecten van hedendaagse kunst. Dat
kan je natuurlijk niet met eender welk werk doen. Het wil ook niet zeggen
dat iets wat 1.000 euro waard is, plots voor 10.000 euro van de hand gaat.
Wel dat je een genie als Ever Meulen werk op groot formaat kan laten maken,
iets wat moeilijk te verkopen zou zijn in het reguliere stripcircuit.'
Het publiek dat originele tekeningen van stripmakers koopt, kreeg daardoor
een nieuwe gedaante. ‘Twintig jaar geleden was zo'n tekening niks waard',
zegt Alain Huberty van galerie Petits Papiers in Brussel. ‘Liefhebbers
gingen bij de tekenaar langs en kochten de originele platen van de
stripalbums die ze thuis in de kast hadden staan. Vandaag moet je 50.000
euro neertellen voor een originele plaat van Franquin.'
Alechinsky
‘Er zijn nog veel nostalgici, maar die kunnen dat niet meer betalen. Op een
beurs als Brafa leren wij nieuwe klanten kennen. Wat wij aanbieden, vinden
zij goedkoop – en in vergelijking met werk van Jackson Pollock of Alechinsky
is dat uiteraard ook zo.'
Om dat publiek nog beter te bereiken, opent Petits Papiers eind maart ook
een aparte galerie op de Zavel. Nu is de galerie nog verbonden aan een
tweedehandsboekhandel op het Fontainasplein. ‘Dat nieuwe publiek bereik je
niet door zomaar originelen aan te bieden. Steeds vaker gaat het om
stripmakers en illustratoren die speciaal voor ons nieuw werk maken.'
‘We zoeken ook nadrukkelijk de band met de kunstwereld op. We hebben enkele
beeldende kunstenaars en stripmakers aan mekaar gekoppeld, en ze maken samen
een werk. Het meest in het oog springende duo tot nog toe was dat van
Philippe Geluck, de man achter De Kat, met Pierre Alechinsky.'
‘Een originele tekenplaat is niet altijd even visueel. Ze past niet meteen
in een bourgeois salon', zegt Huberty lachend. ‘Steeds meer tekenaars zien
dat, en maken oorspronkelijk werk, vaak meteen op doek.'
Dat weet ook Eric Verhoest, die voor hij galerie Champaka opende al
jarenlang een uitgeverij had met dezelfde naam. ‘Het zal misschien raar
klinken, maar wat ik in de galerie doe, verschilt niet wezenlijk van het
werk voor een uitgeverij. Het is niet zo dat je zomaar wat tekeningen aan de
muur hangt. Je tentoonstelling moet een project zijn, je vertelt ook een
coherent verhaal. En het werk dat je toont, moet ook grafisch interessant
zijn – los van een eventuele albumpublicatie.'
Huberty: ‘Je bindt tekenaars aan je galerie door goede, interessante
projecten voor te stellen. Op die manier maak je het verschil. Want vergeet
niet: zoveel topauteurs zijn er niet. Op veilingen worden steeds minder
echte topstukken aangeboden. Er zijn een twintigtal galeries in Europa,
vooral in Parijs, die allemaal in hetzelfde vijvertje zitten te vissen.'
Draaikolk
Petits Papiers organiseert af en toe een veiling met stukken uit de eigen
collectie (‘vooral om onze naamsbekendheid te vergroten'), nog voor de zomer
wil ook het grote Sotheby's in Parijs een eerste stripveiling organiseren.
Een première.
Marcel Wilmet, ooit nog hoofdredacteur van Het Laatste Nieuws en tot voor
kort actief bij Moulinsart (dat de rechten op het werk van Hergé beheert),
treedt op als expert voor die veiling. Hij kent de markt van de
stripveilingen erg goed. ‘In België en Frankrijk vinden jaarlijks een
veertigtal stripveilingen plaats. Bij benadering 25 in Frankrijk, 15 in
België. De kleinste veiling draait een omzet van 300.000 euro, de grootste
iets in de orde van 2 miljoen euro', weet Wilmet.
Ook hij zag het publiek veranderen. ‘De nostalgici zijn een uitstervende
soort. Het gaat steeds vaker om kunstliefhebbers en bibliofielen. Het wordt
ook steeds vaker als een belegging gezien. Als het om originelen gaat,
zitten strips ook in een opwaartse draaikolk. Als er 250.000 euro wordt
betaald voor een tekening van Hergé, dan gaat dat bericht de wereld rond.
Als een tekening van Picasso zo'n bedrag haalt, kraait er geen haan naar.'
Bij de best verkopende stukken op veilingen blijft Hergé de absolute
koploper. Ook voor de rest doen de klassieke Belgische tekenaars het heel
goed: Franquin (Guust Flater), Jacobs (Blake en Mortimer), Peyo (De Smurfen)
en Morris (Lucky Luke).
Wilmet: ‘Ook een bepaalde periode van Vandersteen scoort niet slecht. Een
originele plaat uit de blauwe reeks van Suske en Wiske haalt toch tussen de
15 en 20.000 euro, een cover gemakkelijk 25.000 euro. Van de hedendaagse
Franse tekenaars doen Tardi, Moebius en vooral Bilal het erg goed. En Hugo
Pratt (Corto Maltese) blijft ook een vaste waarde.'
Dat Sotheby's zich nu ook aan een stripveiling waagt, is goed nieuws, vindt
Wilmet. ‘Zoiets maakt dat je van je vaste publiek loskomt. Als de originele
stripplaten steeds maar weer bij dezelfde drie of vier veilinghuizen worden
aangeboden, riskeer je op een bepaald moment in een kringetje te gaan
draaien.' Sotheby's wil bij zijn eerste veiling enkel originele tekenplaten
aanbieden. ‘Er zullen maximaal honderd stukken worden aangeboden, geen enkel
met een waarde onder de 5.000 euro.'
Digitaal
Wat de toekomst zal brengen, durft niemand te zeggen. Al lijkt iedereen wel
optimistisch. Bernard Mahé van de Parijse galerie 9ième Art heeft er alle
vertrouwen in. ‘Ik verzamel al dertig jaar originele stripplaten. Al die
tijd maakte ik me zorgen. Steeds dacht ik dat we de top bereikt hadden en
dat de prijzen wel zouden kelderen. Maar de prijzen voor de topstukken zijn
steeds maar blijven stijgen. Dus tegenwoordig hou ik mijn mond.'
De handel in originelen ontsnapt voorlopig aan de problemen waar de
stripmarkt in de boekhandel mee kampt. Er verschijnen steeds meer albums,
met een steeds lagere gemiddelde oplage. ‘Voor een originele tekening
verandert dat in wezen niks: er is nog altijd maar één exemplaar', zegt
Mahé. ‘Maar ook dat verandert. Steeds meer tekenaars maken hun strips op de
computer. Ik vraag me af of er galeries gestart zullen worden die
gesigneerde digitale prints op één exemplaar van dat werk gaan aanbieden.
Het lijkt me niet onmogelijk. Wait and see.'
|
|