WB01343_.gif (599 bytes)WB01345_.gif (616 bytes)

2012 De Standaard  "Hang een stripfiguur aan je muur. "

Het beeldverhaal als veilige belegging
vrijdag 20 januari 2012,

Loustal op voorkant bijlage de Standaard


 

http://www.standaard.be/artikel/detail.aspx?artikelid=5A3L4O31

Strips charmeren kunstwereld
HET BEELDVERHAAL ALS VEILIGE BELEGGING
vrijdag 20 januari 2012,
Toon Horsten

BRUSSEL - De verkoop van originele tekeningen van stripmakers en illustratoren zit in de lift. Het veilinghuis Sotheby's waagt zich nog dit jaar aan een eerste grote stripveiling.
De vooropening van Brafa leek gisteren wel een stripfestivalletje, met een line-up waar de meeste festivals alleen maar van kunnen dromen. François Avril, Frank Pé, André Juillard, Ever Meulen, Joost Swarte, François Schuiten en Jacques de Loustal waren present. Zelfs Zep, de maker van de in het Franstalige deel van de wereld zeer populaire reeks Titeuf, kwam over uit Zwitserland.

Hun aanwezigheid was geen toeval. In tijden van teruglopende albumverkoop opent zich een nieuwe markt voor de tekenaars: een markt die zich in de eerste plaats buiten de reguliere stripwereld bevindt, maar zich richt tot kopers van hedendaagse kunst.

‘Het gaat hier natuurlijk niet zomaar om het werk van iedereen die strips maakt', zegt Eric Verhoest, die met Champaka op de Brusselse Zavel een galerie opende die zich louter op het beeldverhaal richt. ‘Je moet een zekere casting doen en bepalen wat het gezicht van je galerie is. We richten ons in de eerste plaats op de new collectors, we presenteren de tekeningen en schilderijen van de stripmakers als objecten van hedendaagse kunst. Dat kan je natuurlijk niet met eender welk werk doen. Het wil ook niet zeggen dat iets wat 1.000 euro waard is, plots voor 10.000 euro van de hand gaat. Wel dat je een genie als Ever Meulen werk op groot formaat kan laten maken, iets wat moeilijk te verkopen zou zijn in het reguliere stripcircuit.'

Het publiek dat originele tekeningen van stripmakers koopt, kreeg daardoor een nieuwe gedaante. ‘Twintig jaar geleden was zo'n tekening niks waard', zegt Alain Huberty van galerie Petits Papiers in Brussel. ‘Liefhebbers gingen bij de tekenaar langs en kochten de originele platen van de stripalbums die ze thuis in de kast hadden staan. Vandaag moet je 50.000 euro neertellen voor een originele plaat van Franquin.'

Alechinsky

‘Er zijn nog veel nostalgici, maar die kunnen dat niet meer betalen. Op een beurs als Brafa leren wij nieuwe klanten kennen. Wat wij aanbieden, vinden zij goedkoop – en in vergelijking met werk van Jackson Pollock of Alechinsky is dat uiteraard ook zo.'

Om dat publiek nog beter te bereiken, opent Petits Papiers eind maart ook een aparte galerie op de Zavel. Nu is de galerie nog verbonden aan een tweedehandsboekhandel op het Fontainasplein. ‘Dat nieuwe publiek bereik je niet door zomaar originelen aan te bieden. Steeds vaker gaat het om stripmakers en illustratoren die speciaal voor ons nieuw werk maken.'

‘We zoeken ook nadrukkelijk de band met de kunstwereld op. We hebben enkele beeldende kunstenaars en stripmakers aan mekaar gekoppeld, en ze maken samen een werk. Het meest in het oog springende duo tot nog toe was dat van Philippe Geluck, de man achter De Kat, met Pierre Alechinsky.'

‘Een originele tekenplaat is niet altijd even visueel. Ze past niet meteen in een bourgeois salon', zegt Huberty lachend. ‘Steeds meer tekenaars zien dat, en maken oorspronkelijk werk, vaak meteen op doek.'

Dat weet ook Eric Verhoest, die voor hij galerie Champaka opende al jarenlang een uitgeverij had met dezelfde naam. ‘Het zal misschien raar klinken, maar wat ik in de galerie doe, verschilt niet wezenlijk van het werk voor een uitgeverij. Het is niet zo dat je zomaar wat tekeningen aan de muur hangt. Je tentoonstelling moet een project zijn, je vertelt ook een coherent verhaal. En het werk dat je toont, moet ook grafisch interessant zijn – los van een eventuele albumpublicatie.'

Huberty: ‘Je bindt tekenaars aan je galerie door goede, interessante projecten voor te stellen. Op die manier maak je het verschil. Want vergeet niet: zoveel topauteurs zijn er niet. Op veilingen worden steeds minder echte topstukken aangeboden. Er zijn een twintigtal galeries in Europa, vooral in Parijs, die allemaal in hetzelfde vijvertje zitten te vissen.'

Draaikolk

Petits Papiers organiseert af en toe een veiling met stukken uit de eigen collectie (‘vooral om onze naamsbekendheid te vergroten'), nog voor de zomer wil ook het grote Sotheby's in Parijs een eerste stripveiling organiseren. Een première.

Marcel Wilmet, ooit nog hoofdredacteur van Het Laatste Nieuws en tot voor kort actief bij Moulinsart (dat de rechten op het werk van Hergé beheert), treedt op als expert voor die veiling. Hij kent de markt van de stripveilingen erg goed. ‘In België en Frankrijk vinden jaarlijks een veertigtal stripveilingen plaats. Bij benadering 25 in Frankrijk, 15 in België. De kleinste veiling draait een omzet van 300.000 euro, de grootste iets in de orde van 2 miljoen euro', weet Wilmet.

Ook hij zag het publiek veranderen. ‘De nostalgici zijn een uitstervende soort. Het gaat steeds vaker om kunstliefhebbers en bibliofielen. Het wordt ook steeds vaker als een belegging gezien. Als het om originelen gaat, zitten strips ook in een opwaartse draaikolk. Als er 250.000 euro wordt betaald voor een tekening van Hergé, dan gaat dat bericht de wereld rond. Als een tekening van Picasso zo'n bedrag haalt, kraait er geen haan naar.'

Bij de best verkopende stukken op veilingen blijft Hergé de absolute koploper. Ook voor de rest doen de klassieke Belgische tekenaars het heel goed: Franquin (Guust Flater), Jacobs (Blake en Mortimer), Peyo (De Smurfen) en Morris (Lucky Luke).

Wilmet: ‘Ook een bepaalde periode van Vandersteen scoort niet slecht. Een originele plaat uit de blauwe reeks van Suske en Wiske haalt toch tussen de 15 en 20.000 euro, een cover gemakkelijk 25.000 euro. Van de hedendaagse Franse tekenaars doen Tardi, Moebius en vooral Bilal het erg goed. En Hugo Pratt (Corto Maltese) blijft ook een vaste waarde.'

Dat Sotheby's zich nu ook aan een stripveiling waagt, is goed nieuws, vindt Wilmet. ‘Zoiets maakt dat je van je vaste publiek loskomt. Als de originele stripplaten steeds maar weer bij dezelfde drie of vier veilinghuizen worden aangeboden, riskeer je op een bepaald moment in een kringetje te gaan draaien.' Sotheby's wil bij zijn eerste veiling enkel originele tekenplaten aanbieden. ‘Er zullen maximaal honderd stukken worden aangeboden, geen enkel met een waarde onder de 5.000 euro.'

Digitaal

Wat de toekomst zal brengen, durft niemand te zeggen. Al lijkt iedereen wel optimistisch. Bernard Mahé van de Parijse galerie 9ième Art heeft er alle vertrouwen in. ‘Ik verzamel al dertig jaar originele stripplaten. Al die tijd maakte ik me zorgen. Steeds dacht ik dat we de top bereikt hadden en dat de prijzen wel zouden kelderen. Maar de prijzen voor de topstukken zijn steeds maar blijven stijgen. Dus tegenwoordig hou ik mijn mond.'

De handel in originelen ontsnapt voorlopig aan de problemen waar de stripmarkt in de boekhandel mee kampt. Er verschijnen steeds meer albums, met een steeds lagere gemiddelde oplage. ‘Voor een originele tekening verandert dat in wezen niks: er is nog altijd maar één exemplaar', zegt Mahé. ‘Maar ook dat verandert. Steeds meer tekenaars maken hun strips op de computer. Ik vraag me af of er galeries gestart zullen worden die gesigneerde digitale prints op één exemplaar van dat werk gaan aanbieden. Het lijkt me niet onmogelijk. Wait and see.'

  



 

© Jacques de Loustal / Standaard
http://www.standaard.be/krant/beeld/index.aspx?oday=20&omonth=1&oyear=2012