Franse kunstenaar Jacques Loustal blijft de strip trouw

Franse kunstenaar Jacques Loustal blijft de strip trouw

Loustal exposeert aquarellen over zijn Java-reis in Galerie Klerkx en Van Heerden, Turfmarkt 22, Haarlem. Nog t/m 22 juni 1996. Do vr za 13-18 en na afspraak. Loustal is een bescheiden individu, zeker voor een Fransman. Hij laat het altijd wat voorname 'de' uit zijn familienaam weg, en de voornaam Jacques doet er eigenlijk toch niks toe. Loustal staat dus kort en goed voor superieur getekende stripalbums, bont van kleur, eenvoudig van stilering en gedreven in de typering.

"Samen met mensen als Joost Swarte en Lorenzo Mattotti behoor ik tot een klein groepje Europese tekenaars dat werk maakt dat zich bevindt tussen de strip en de kunst in. We weten ons daar goed in te handhaven en zitten eigenlijk ook niet zo met het eeuwige dilemma van 'high' en 'low art'. Het werk zelf is bepalend, niet wat anderen er van vinden."

De originele aquarellen van Loustals recente reisverslag Java prijken in Haarlems kleinste galerie en het is hier dat Jacques wel wil worden geïnterviewd ter gelegenheid van de Stripdagen. De mededeling dat er publiek bij is, zoals voor het evenement met de organisatie afgesproken, verrast hem. Daar staat tegenover dat hij er geen been in ziet om ten behoeve van de aanwezigen zijn verhaal in het Engels te doen.

"Bon. Ja, je zou kunnen zeggen dat ik zo langzamerhand ben uitgegroeid van een gretige, slechts nu en dan rondtrekkende tekenaar tot een professionele reiziger', zegt Loustal. "Ik ben net terug uit Brazilië en dat was al de derde keer dat ik in Sao Paulo was in korte tijd. Dat komt omdat steeds meer gespecialiseerde reisbladen me weten te vinden voor het maken van een getekende reportage. Ik ben net in Senegal geweest. Meestal valt het samen met tentoonstellingen. In het geval van Java betrof het een tentoonstelling van mijn zeefdrukken in Yogyakarta. Ik weet nooit helemaal zeker of er ook een boek uit zo'n trip komt. Die mogelijkheid heb ik wel, en in het geval van Java kwam 't er ook van want ik liep in Java een complete shock op."

Het verslag in beeld en kleur moet een persoonlijk doel dienen, zo vindt Loustal. "Het is het in tijd uitrekken van de momenten die je tijdens zo'n reis geniet. Ter versterking van het vluchtige geheugen maak ik kleine schetsen, die ik bij voorkeur al op de hotelkamer's avonds in aquarel uitwerk, want het geheugen is verraderlijk. Ik heb waterverf bij me. Voor je het weet ben je de precieze kleuren van zo'n trip naar Indonesië aan het vervormen. Tegenwoordig vind ik die sketches zo intens en mooi dat het de plaats van het maken van fotograferen op reis heeft ingenomen. Zo blijft de herinnering concreet. Ik kan het niet overal: van reizen naar IJsland en New York heb ik niets op papier. Tegenwoordig wil ik alles op papier hebben."

De 'reisverslagen' van Loustal wijken nauwelijks af in sfeer en broeierigheid van de strips die hij maakt. Onder zijn stilaan toch omvangrijke productie zitten twee toppers, De Gebroeders Adamov en Besame Mucho. De laatste is een krachtige getroffen inside story van de Parijse Rive Gauche-jazzscene, waarin enkele al dan niet vergeten Amerikaanse muzikanten figureren. Heel duidelijk herkenbaar is tenorist Barney Wilen, die zoals Loustal onthult vorige week zondag is overleden. 'Liberation, de krant, drukte een fors portret van hem af, met een flinke tekening uit de strip van mijn hand. Wilen wilde niet altijd geconfronteerd worden met het beeld dat ik van het muzikantenbestaan schetste, of met het scenario van mijn schrijver Philippe Paringaux. De drugs, de eenzaamheid... je kan er wel romantisch over doen, maar dat is het niet."

Loustal blijft de strip trouw, zo maakt hij duidelijk. "Je leert elke keer weer van het tekenen naar een verhaal, maar het is een opgave om te produceren en te produceren. Voordat ik mijn reisverhalen maakte had ik met mezelf afgesproken om een jaar vrij af te nemen van het maken van een strip. Het zijn er twee geworden, dus... af en toe bel ik Paringaux. 'Heb je al wat?' Nee, hup, telefoon neer. We praten amper, voelen elkaar goed aan. Verder overweeg ik een roman te bewerken. Nee, niet van een bekende Franse schrijver, zo je daar al de toestemming vor krijgt. Ik heb een negentiende-eeuwer in gedachten. met zo'n ruime tekst ben je wat vrijer."

"Bij mijn reisverslagen schrijf ik wel, maar het is maar telkens een enkele zin. Ik ben niet goed in taal. Loustal is tekenaar. En dan, inderdaad, reiziger. Ik ben nu voor de derde keer in Haarlem en het bevalt me waanzinnig. Hier tref je je collega's in een ongedwongen atmosfeer. Het is me nog niet gelukt om iets van de stad op papier te zetten. Iedere keer gaat het bezoek me te snel. Dat gebeurt me trouwens in toenemende mate. Je zit geen zes weken meer in een land. Reizen wordt zo tot een verplaatsen van je lichaam, een verandering van omgeving die je weer even lucht geeft."